AÇIKLAMALI TÜRKÇE DEYİMLER SÖZLÜĞÜ

Yere bakan yürek yakan deyiminin anlamı, açıklaması:Uslu, uysal, sessiz görünüp gizliden gizliye ve sinsice dolap çeviren, kötülük yapan kimse."Desene yere bakan yürek yakan cinstenmiş o da."

Yere göğe koyamamak deyiminin anlamı, açıklaması:Çok önem vermek, nasıl ağırlayacağını ve memnun edip mutlu kılacağını bilememek.

Yeri yurdu belirsiz deyiminin anlamı, açıklaması:Serseri; ne iş yaptığı, nerde kaldığı, nereli olduğu bilinmeyen."Yeri yurdu belirsiz bu adama yüz verme demedim mi?"

Yerin dibine geçmek deyiminin anlamı, açıklaması:1. Çok utanmak, sıkılmak. 2. Kaybolmak, göze görünmez olmak."Şuradaydı ama bulamıyorum, yerin dibine geçti sanki!"

Yerinde duramamak deyiminin anlamı, açıklaması:Sürekli hareket etmek, kıpırdanmak, sabırsızlanmak, içi içine sığmamak, eyleme geçmek için telâş içinde dolaşmak."Gelecekleri haberini alınca ne yapacağını şaşırdı; yerinde duramıyor, sağa sola koşturup duruyordu."

Yerinde saymak deyiminin anlamı, açıklaması:1. Yürür gibi yaparak hep aynı yerde ayaklarının birini kaldırıp birini basmak. 2. Hiç gelişme, ilerleme gösterememek."Okullar neredeyse kapanacak ama bizim çocuk hâlâ yerinde sayıyor, okumayı bir türlü sökemedi."

Yerinde yeller esmek deyiminin anlamı, açıklaması:Yok olmak, artık bulunmamak."Gittiğimde ayakkabıların yerinde yeller esiyordu."

Yerinden oynamak deyiminin anlamı, açıklaması:1. Bulunduğu bir yerden ayrılmak. 2. Hareketli, heyecanlı, gürültülü, karışık bir zaman yaşamak."O büyük kahramanın dönüş haberi gelir gelmez şehir yerinden oynamıştı sanki!"

Yerinden oynatmak deyiminin anlamı, açıklaması:Yerini değiştirip başka bir yere kaldırmak."Sakın bu vazoyu yerinden oynatmayın."

Yerine geçmek deyiminin anlamı, açıklaması:1. Görevden ayrılan birinin yerine geçmek. 2. Bulunmayan bir nesnenin yerine kullanılabilmek."Emekli olan müdürün yerine geçmek için iki müdür yardımcısı yarışa tutuştular."

Yerini bulmak deyiminin anlamı, açıklaması:1. Aradığı bir yeri bulmak. 2. Yerine gelmek. 3. Kendine uygun durumu, mevkiyi bulmak."Yerini bulursam kızımı vermekte gecikmeyeceğim."

Yerini doldurmak deyiminin anlamı, açıklaması:1. Daha önce görevinden ayrılan, yerine geçtiği biri kadar başarılı olmak. 2. Yerinin adamı, görevinin üstesinden gelir olmak."Bakalım yerini doldurabilecek mi?"

Yerle bir etmek deyiminin anlamı, açıklaması:Bir yeri yakıp yıkmak, tahrip etmek, temeline kadar söküp dağıtmak, taş taş üstüne bırakmamak."Koca kenti bir saat bombalayıp yerle bir ettiler."

Yerli yersiz deyiminin anlamı, açıklaması:Uygun olsun olmasın, uygun zamanı kollamadan."Yerli yersiz konuşup duruyor geveze adam."

Yeşil ışık yakmak deyiminin anlamı, açıklaması:Bir şeyin olmasına izin vermek, göz yummak."Onların bize yeşil ışık yakacaklarını hiç sanmıyorum."

Yılan hikâyesi deyiminin anlamı, açıklaması:Bir türlü sonuca bağlanamayan, çözümlenemeyen, uzayıp giden (mesele ya da iş)."Yılan hikâyesine döndü iş, ne yapacağız şimdi?"

Yılanın kuyruğuna basmak deyiminin anlamı, açıklaması:Zararı dokunacak, kötülük yapacak bir kimseye ilişmek ya da sataşmak yoluyla fırsat vermek.

Yıldırım gibi deyiminin anlamı, açıklaması:Büyük bir hızla.

Yıldırımla vurulmuşa dönmek deyiminin anlamı, açıklaması:Ansızın ortaya çıkan kötü bir durum karşısında sarsılmak, ne yapacağını bilemez olmak, bitkin ve şaşkın bir duruma düşmek."İflas haberini duyunca yıldırımla vurulmuşa döndü, oraya yığılıp kaldı."

Yıldırımları (veya şimşekleri) üstüne çekmek deyiminin anlamı, açıklaması:Kimi davranışlarıyla pek çok kimseyi kızdırarak eleştirilere, saldırılara yol açmak."Bu hareketlerinle şimşekleri üzerine çekiyor, hepimizi tehlikeye atıyorsun."